پلیس و امنیت اجتماعی در تهران در دوره پهلوی اول

پایان جنگ جهانی اول ایران را در حالتی نزدیک به هرج و مرج فرو برد. احمد شاه در سال 1288 ه.ش. در سن 12 سالگی جانشین پدرش محمدعلی شاه شده بود ولیکن آنچنان قدرت و محبوبیت نداشت تا بتواند جلوی کودتای رضاخان را بگیرد و از انقراض سلسله قاجار جلوگیری نماید. رضا شاه پس از کودتای سوم اسفند سال 1299 ه.ش. قدرت را در دست گرفت و پس از تلاش بسیار توانست پس از چند سال ضمن انقراض حکومت قاجار حکومت پهلوی را تاسیس نماید. حکومت رضاخان بر قدرت نظامی مانند ارتش و پلیس استوار بود و شهربانی نقش مهم و حیاتی را در سرکوب و فرونشاندن مخالفان او بر عهده داشت. با وجود اینکه پلیس هر کشور وظیفه دفاع از حقوق و آزادی های فردی و سیاسی و تامین امنیت اجتماعی شهروندان را دارا می باشد، پلیس ایران در سال های بین 1316-1320 ه.ش. حمایت از قدرت تامه سلطنت و جلوگیری از هرگونه تحرک سیاسی، اجتماعی و آزادی های مشروع سیاسی مردم را وظیفه اصلی خود می دانست. مطبوعات و نشریات در بیان نظرات و انتقادات خود آزادی عمل نداشته و در صورت درج مطالبی علیه شخص رضاشاه و فعالیت های حکومتی او مورد سرکوب شدید از طرف حکومت قرار می گرفتند. احزاب حق هیچگونه فعالیتی نداشتند و نمایندگان مجلس که بیشتر آنها انتصابی بودند لوایحی را مطابق با خواسته رضاشاه تصویب می کردند. دادگستری هیچگونه استقلال عملی نداشته و قضات زیر نظر شهربانی حکم صادر می کردند و صدور حکم بر خلاف خواسته شهربانی منجر به برکناری قاضی صادر کننده می گردید. شهربانی رضاشاه در واقع مالک الرقاب و صاحب جان و مال و ناموس مردم بود و تامین امنیت اجتماعی عموم مردم از اهمیت بسزایی برخوردار نبود